Kurkuma – poznaj siłę złotego korzenia

Kurkuma najbardziej znana jest jako korzenna przyprawa kuchni azjatyckiej. Nadaje potrawom charakterystyczny, intensywny żółty kolor. Kurkuma znalazła też zastosowanie w medycynie ajurwedyjskiej. Przez wielu nazywana jest naturalnym antybiotykiem. Jakie jeszcze właściwości ma kurkuma i jak włączyć ją do swojej diety? Czy korzeń możemy wykorzystać też w pielęgnacji?

Krótka charakterystyka

Kurkumę uzyskuje się z korzenia ostryżu, rośliny z rodziny imbirowatych. Żółta przyprawa zawiera związki nazywane kurkuminoidami. Najsilniejszym z nich jest kurkumina, czyli silny przeciwutleniacz działający też przeciwzapalnie. Ta substancja niestety słabo się wchłania. Aby móc czerpać z leczniczych właściwości kurkumy, trzeba spożywać ją z piperyną. Substancja występuje w pieprzu. Zwiększa ona wchłanianie kurkuminy aż o 2000 %.

Kurkuma przeciwko infekcjom i na trawienie

Korzenna przyprawa pobudza wydzielanie żółci, gastryny, sekretyny i enzymów trzustkowych. Ułatwia trawienie tłuszczy i działa ochronnie na wątrobę. Może wspomagać też odchudzanie.

Przede wszystkim kurkuma słynie jednak z działania antybakteryjnego i rozkurczowego. Wspiera odporność oraz zapobiega powstawaniu i rozwojowi schorzeń bakteryjnych i grzybiczych. Znajduje także zastosowanie w leczeniu infekcji wirusowych.

Wpływ żółtej przyprawy na układ nerwowy

Przyprawę wykorzystuje się również w terapii zmian w mózgu spowodowanych przez udary czy chorobę Alzheimera. Tumeron i BDMC zawarte w kurkumie pobudzają procesy naprawcze w komórkach mózgowych i stymulują ich namnażanie. Pozwala to zatrzymać efekty pewnych chorób układu nerwowego. Kurkuma sprawdza się też w terapii depresji czy zaburzeń osobowości.

Ochrona oczu

Złoty korzeń, a właściwie przyprawa z niego uzyskana, korzystnie wpływa na nasze oczy. Zawarte w niej składniki mogą być stosowane w leczeniu zapalenia spojówek, jaskry i zespołu suchego oka. Wciąż trwają jednak badania nad ostatecznym potwierdzeniem tych właściwości.

Kurkuma a nowotwory

Kurkumę wykorzystuje się w terapii i profilaktyce nowotworów. Dlaczego? Z powodu działania przeciwutleniającego i zapalnego kurkuminy. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazały, że przyprawa może zmniejszyć wielkość guzów, zahamować ich rozwój oraz przeciwdziałać przerzutom. Kurkumę stosuje się więc, by zapobiegać i wspomagać leczenie raka skóry, piersi, płuc, głowy, przełyku, wątroby, jamy ustnej, trzustki, jelit, szyjki macicy i prostaty. Ponadto kurkumina wspomaga działanie taxolu, czyli leku stosowanego w leczeniu raka piersi. Dzięki substancji kuracja jest mniej toksyczna dla organizmu i skuteczniejsza.

Na wysoki cukier i cholesterol

Badania wykazały, że kurkuma wpływa na obniżenie poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Ponadto działa wspomagająco na gojenie ran i stanów zapalnych. Kurkuma jest więc jedną z przypraw zalecanych przy cukrzycy, podobnie jak cynamon, kozieradka czy szałwia. Zdecydowanie warto włączyć ją w tym przypadku do codziennej diety.

Kurkuma – właściwości pielęgnacyjne

Żółty proszek z korzenia ostryżu jest naturalnym barwnikiem wykorzystywanym w kosmetykach, często w pudrach, podkładach i farbach do włosów. Z kolei olejki z rośliny stosuje się jako składniki perfum.

W pielęgnacji można skorzystać przede wszystkim z działania antybakteryjnego, rozświetlającego i przeciwutleniającego. W domu przygotujemy prostą maseczkę z dodatkiem kurkumy. Poprawi ona wygląd cery tłustej i trądzikowej. Rozjaśni też przebarwienia.

Maseczka z kurkumy

Łyżeczkę kurkumy mieszamy z łyżeczką miodu i dwiema łyżeczkami mleka. Gotową maseczkę nakładamy na twarz. Najlepiej wykonać ten zabieg na noc. Żółty odcień z cery zmyje maślanka albo jogurt.

Z właściwości kurkumy możemy czerpać też, stosując specjalną maskę na włosy. Taka mieszanka zredukuje łupież i przetłuszczanie się pasm. Odżywi i wzmocni cebulki, a zarazem przyspieszy porost nowych włosów. Maseczkę zrobioną ze sproszkowanej kurkumy i oliwy nakłada się na skórę głowy. Mieszankę zostawiamy tak na pół godziny i zmywamy.

Smak curry

Kurkuma jest przyprawą charakterystyczną dla kuchni indyjskiej i tajskiej. W Azji dodaje się ją najczęściej do zup, potrawek curry czy garam masala.

W mieszankach curry oprócz kurkumy zawsze znajdziemy czarny pieprz. To połączenie ma głęboki sens nie tylko ze względu na smak potraw – piperyna zwiększa przyswajalność kurkuminy. Wchłanianie tych substancji wzmacnia dodatkowo tłuszcz, którego też nie brakuje w daniach azjatyckich.

Jak wykorzystać kurkumę w kuchni?

Sproszkowaną kurkumą możemy barwić ryż, ryby, grillowanego kurczaka, makarony, sosy, zupy, potrawki, a nawet desery i koktajle. Dodanie żółtej przyprawy do tych potraw wzbogaci ich wygląd, aromat, smak i właściwości zdrowotne. Kurkumą możemy zabarwic też ciasto na pierogi, słone i słodkie wypieki. Przyprawa będzie świetnym dodatkiem do korzennej herbaty albo latte inspirowanej wschodnią kuchnią. Kurkumą możemy też naturalnie zabarwić jajka na Wielkanoc. Z dodatkiem żółtego proszku przygotujemy też złote mleko, czyli tradycyjny ajurwedyjski napój na odporność i dobre samopoczucie. Poniżej znajdziecie przepis.

Złote mleko

• łyżeczka pasty z kurkumy (2–3 łyżki kurkumy i pół łyżeczki pieprzu gotować w rondelku w szklance wody przez około 8 minut)
• szklanka dowolnego mleka zwierzęcego lub roślinnego
• łyżeczka oleju kokosowego lub masła klarowanego
• 1-2 łyżeczki miodu

Jak wykorzystać przyprawę w korzeniu? Możemy stosować ją tak, jak imbir, na przykład przygotowując zdrowotne napary. Korzeń nada się też jako dodatek do soku cytrynowego lub marchwiowego. Trzeba go wówczas obrać i wrzucić do wyciskarki.

Kurkuma – czy są przeciwwskazania?

Kurkumy nie powinny spożywać kobiety w ciąży. Przyprawa pobudza pracę macicy, a to w skrajnych przypadkach prowadzi do poronienia. Kurkuma zwiększa też bóle u osób z kamicą nerkową, dlatego lepiej z niej zrezygnować przy tej dolegliwości. Ponadto przyprawa wzmaga działanie leków przeciwzakrzepowych – wówczas lepiej zachować ostrożność.

Trudno wyobrazić sobie barwne i aromatyczne dania kuchni azjatyckiej bez dodatku kurkumy. Możemy wykorzystać ją jednak również w typowo polskich daniach albo przygotować na jej bazie złociste napoje. Zdecydowanie warto włączyć kurkumę do swojego jadłospisu i to nie tylko z uwagi na walory smakowe i estetyczne. Możemy czerpać z bogactwa jej zdrowotnych właściwości i zadbać o swoją odporność. Przyprawa będzie też świetnym składnikiem domowych maseczek, działając upiększająco na skórę i włosy.